کاربست مؤلفه‌های شفاف‌سازی و غنازدایی نظریه‌ی برمن در ترجمه‌ی ناصر مکارم شیرازی و حسین انصاریان (بررسی مورد پژوهانه: سوره‌ی مبارکه‌ی النبأ)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نورتهران، ایران

2 عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور تهران، ایران

چکیده

ترجمه‌ی قرآن کریم به عنوان کتابی آسمانی، از اهمیت بالایی برخوردار است و از میان دو رویکرد کلی ترجمه، یعنی ترجمه-ی مقصدگرا و مبدأگرا که هر کدام ویژگی‌های خاص خود دارد؛ ترجمه مبدأگرا بهترین نوع ترجمه برای آن است تا مفاهیم حیات بخش آن، با کمترین تغییر به زبان مقصد انتقال یابد. آنتوان برمن نظریه‌ای دارد که در آن به سیزده عامل انحراف ترجمه از متن اصلی اشاره می‌کند. در این جستار، سه مؤلفه‌ی شفاف-سازی، غنازدایی کمی و غنازدایی کیفی، در ترجمه‌ی ناصر مکارم شیرازی و حسین انصاریان در سوره‌ی‌ مبارکه‌ی النبأ مورد مطالعه قرار گرفته است. در این مقاله سعی بر آن است تا با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و تحلیل متون آن بر پایه‌ی مقابله‌ی متن مقصد با متن مبدأ پرداخته و به این پرسش‌ها پاسخ دهد: آیا سه عامل شفاف‌سازی، غنازدایی کمی و کیفی نظریه‌ی برمن، در ترجمه‌ی مکارم و انصاریان وجود دارد؟ اگر وجود دارد تا چه حد است؟ و نقش کدام‌یک بیشتر است؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که از میان سه مؤلفه‌ی بررسی شده، بیشترین تعداد از آنِ مؤلفه‌ی شفاف‌سازی است که میل به توضیح را در نزد دو مترجم نشان می‌دهد. برخی تصویرسازی‌ها و تمثیل‌های بی بدیل آیات در متن مبدأ نیز، به خوبی در متن مقصد، معادل سازی نشده و لذا ترجمه بنا بر نظریه‌ی برمن، در جاهایی دچار تحریف شفاف‌سازی و غنازدایی گشته-است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


The Holy Qur’an.
Al Farāhīdī, Khalil bin Ahmad (1409 AH). Al-‘Ain, Qom: Hijrat Publishing.
Al-Zamakhsharī, Mahmoud bin ‘Umar (1407 AH). Al-KAshāf, [Edited by: Hossein Ahmad, Mostafa,] Beirut: Dar Al-Kutub Al-Arabi.
Ansarian, Hossein (2004). Translation of the Qur'an, Qom: Osweh.
Azharī, Muhammad bin Aham (1421 AH). Tahdhīb al-Lugha, Beirut: Dar 'Ihyā’ al-Turāth al-‘Arabī.
Bandarrigi, Mohammad (1987). Arabic-Persian Dictionary [Translation of Monjid al-Tullāb,] Tehran: Islamic Publications.
Berman, Antwan (2010). Al-Tarjuma wal-Harf aw Maqām al-Bu'd [Translation and introduction: al-Khattābī, Ezz al-Din,] Beirut: Al-Wahda Al-Arabiya Center for Studies.
Delshad, Shahram; Masbouq, Seyed Mehdi; Bakhshesh, Maqsood (2014). "Criticism and review of Shahidi's translation of Nahj al-Balagheh based on Antoine Berman's theory of structural-breaking tendencies", Quarterly Journal of Qur’an Translation Studies and Hadith, 94(4).
Ibn Manzoor, Muhammad Ibn Mukrim (1414 AH). Lasān al-‘Arab, Beirut: Dar Sader.
Mahdipour, Fatemeh (2009). "A comment on the emergence of translation theories and the study of text distortion system, from the point of view of Antoine Berman", Ketab-e Mah of Literature, 89(41).
Makarem Shirazi, Nasser (1994). Translation of the Qur'an, Qom: Department of Islamic History and Education Studies.
Ragheb Esfahanī, Hossein bin Mohammad (1995). Mofradāt Alfāz al-Qur’an, Tehran: Mortazavi.
Rahimi Khoigani, Mohammad (2017). "Disruptive tendencies in Daryosh Shahin's translation of the 31st letter of Nahj al-Balagheh, based on Antoine Berman's theory", Qur’an and Hadith Translation Studies Quarterly, 97(10).