چیستی فهم آینده پژوهانه از متن وحیانی؛ نگاهی به پیش فرض ها در مورد مفهوم آینده

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بین المللی امام خمینی، دانشکده علوم اجتماعی، گروه علوم سیاسی

2 دانشگاه بین المللی امام خمینی، دانشکده علوم اجتماعی، گروه آینده پژوهی

3 دانشگاه بین المللی امام خمینی، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، گروه علوم قرآن و حدیث

چکیده

در حوزه آینده پژوهی در متون وحیانی تاکنون کارهای پژوهشی متنوعی در مراکز دانشگاهی به انجام رسیده است. آنچه در این پژوهش ها کمتر مورد توجه قرار گرفته است، پرداختن به پیش فرض هایی می باشد که در آن می باید مدّ نظر قرار گیرد. فهم آینده پژوهانه از متن وحیانی، همانطور که از نام آن پیداست، مبتنی بر سه پایة چیستیِ فهم، چیستیِ آینده و چیستی متن وحیانی می باشد. به عبارت دیگر، بسته به آنکه چه درک و برداشتی از خودِ پدیدة فهم داشته باشیم، چه برداشت و تصوری از آینده داشته باشیم و متن وحیانی را چگونه متنی بدانیم و چه انتظاری از آن داشته باشیم، فهم آینده پژوهانه ایی که از آن می شود، متفاوت خواهد بود.

در این راستا، در بخش نخست مقاله سعی می شود تا به این نکته پرداخته شود که پژوهش هایی که در حوزه آینده پژوهشی انجام شده اند بر پایه چه برداشت و انتظاری از قرآن مجید انجام شده اند و چگونگی این برداشت و انتظاری، چطور می تواند مطالعات آینده پژوهانه را تحت تاثیر قرار دهد. در بخش بعدی بر روی مفهوم آینده متمرکز شده ایم و اینکه که چگونه فهمی که از آینده، در پارادایم های مختلف پدید می آید، فهم آینده پژوهانه از متن وحیانی را تحت تاثیر قرار می گیرد. این بررسی نشان می دهد که مفهوم آینده از امری عینی، صلب و بیرونی به سمت امری ذهنی و ریشه دار در باورهای امروز آدمی در حال حرکت بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


 
Ahmadian, Mahdi (2017). Compilation of a Cognitive-normative Framework of Future Tthinking based on Qur’anic Knowledge and Concepts, PhD Thesis.
Aligica, Paul (2003). Futures 35: pp. 1027–1040.
Arab Bafarani, Mohammad Reza; Ivazi, Mohammad Rahim (2017). “An introduction to future research in the Islamic management system through the study of the methodology of future research and Imamiyya ijtihad,” Islamic Management, 25(3), pp. 113-85.
Behrouzlak Gholamreza (2007). “Sociological dimensions of oppressing and the future of the oppressed in the Holy Qur’an,” Intezar Bahar, no. 19.
Behrouzlak, Gholamreza; Dehkordi, Ali Ja'far (2019). “The model of the system of understanding and future thinking of the civilization maker based on the Holy Qur’an,” Fundamental Studies of Modern Islamic Civilization, 2(1), pp. 353-386.
Ebrahimi, Leila (2014). The Future Governance of the Islamic World from the Perspective of the Qur'an and Nahj al-Balaghe, MA Dissertation Allameh Tabatabai University, Faculty of Theology and Islamic Studies.
EburonEditors: Patrick van der Duin.
Gerami, Mohammad Hadi; Tayebifard, Fatemeh (2020). “The implications of the positivist approach for Islamic studies in the academic environment of Iran,” Religions and Mysticism, n 2, pp. 420-401.
Hasnawi, Reza; Jafarizad, Alireza; Tohidian, Ali (2021). “Designing a model of future thinking from the perspective of the Holy Qur’an,” Islamic Revolution Future Studies, 2(4). series 8, pp. 152-176.
Hesamifar, Abdul Razzaq (2014). “Division of contemporary philosophy into analytical and continental,” Metaphysics, 49(15), pp. 63-76.
Hideg Eva (2013). “Integral futures based on the paradigm approach,” Futures, 45: S6–S15.
Ismailzadeh, Siddiqa (2016). Effects and Consequences of Human Heredity and Behavior on the Fate of Children and the Future Generation in the Qur’an and Hadith, MA Dissertation, Faculty of Qur’anic Sciences and Education, Faculty of Qur’anic Sciences, Ilam.
Jafari, Ahmad (2016). The Evolution of Commentary Opinions, in the Verses Looking at the Future of Humanity, MA Dissertation, University of Holy Qur’an Sciences and Education, Faculty of Comparative Studies, Shiraz.
Jangjoo, Ziba (2014). Investigation of Future Foresight in Life in Qur’an and Hadith, MA Dissertation, Ilam University.
Khazaei, Hossein (2014). Fundamentals of Future Research Methodology in the Qur’an, PhD Thesis, Imam Khomeini International University, Faculty of Social Sciences.
Madahi, Mohammad Ebrahim; Karavand, Abbas (2014). Future Studies: Basics, Concepts and Methods, Vision and Future Research Institute (Islamic Azad University,) Hormuzd Publishing.
Mahdavi Qihbashi, Kobra (2017). Foresight and Planning from the Perspective of Qur’an and Hadith and Its Relation with Tawakkul, MA Dissertation, Martyr Madani University of Azarbaijan, Faculty of Theology and Islamic Studies.
Mobini, Mohammad (2018). “Development of methodology for future security studies,” Methodology of Human Sciences, 6, pp. 44-21.
Nikzad, Abbas (2013). “The Future of Humanity in the Bible, Holy Qur’an and Traditions,” Rowaq Andisheh, no. 22.
Nouri, Ahmad Ali (2017). The Rule of the Righteous and the Future of Humanity from the Perspective of the Qur'an and Hadith, MA Dissertation, Jamia Al-Mustafa University, Faculty of Theology and Islamic Studies.
Pourahmadi, Mohammadreza (2015). A Research on Future Studies in Qur’an and Hadiths, MA Dissertation, Usul al-Din Faculty, Dezful Center Branch.
Qalandari, Vajiheh (2017). The Future Study of Religion from the Perspective of the Qur'an and the Testaments, MA Dissertation, University of Qur’anic Sciences and Education, Faculty of Qur’anic Sciences.
Rafigh-doost, Reza; Pouresmail, Ehsan (2006). “Qur’an's prediction about the future,” Qur'an and Hadith Research, no. 1.
Rasouli, Abbas (2017). Examining the Cultural Perspective of the Religious Society in the Qur'an and Hadith, PhD Thesis, Ilam University, Faculty of Theology and Islamic Education.
Sagha, Fareshte; Fatahizadeh, Fathiye; Shafiei Sarostani, Ebrahim (2014). “The role of human will in realizing the promised future from the perspective of the Qur'an,” Religious Anthropology, 11(32), pp. 49-68.
Saqa, Fereshteh (2014). The Role of Human Will in Constructing the Promised Future from the Perspective of the Qur'an Compared to the Theory of the End of History, MA Dissertation, Al-Zahra University, Faculty of Theology.
Sedghi, Mohammad (2018). “The future and inheritance of the righteous in the Qur'an with an emphasis on the views of Fakhr Rāzī and Allameh Tabātabā’ī,” Allameh Tabatabai's Thought, 5(8), pp. 81-101.
Taghizadeh, Abulfazl (2016). Comparison of the Image of the Future of Mankind in Verses and Traditions with an Emphasis on the Antichrist Character, MA Dissertation, Vali-e Asr University of Rafsanjan, Faculty of Literature and Human Sciences.
Tapio, Petri (2002). “Epistemology and public policy: Using a new typology to analyze the paradigm shift in Finnish transport futures studies,” Futures, 34(7): pp. 597-620.
Tohidfam, Mohammad (2020). “The role and impact of methodological and epistemological paradigms on the new theories of political sociology,” Political Sciences, 5(2), pp. 29-65.
Voros, Joseph (2007). Knowing Tomorrow? How Science Deals with the Future (pp. 69-90),
Yazdan, Madad Tayyaba (2010). The Future of the World from the Perspective of the Qur'an and Western Thinkers, MA Dissertation, University of the Holy Qur'an Sciences and Education, Qom Faculty of Qur’anic Sciences.
Zahedi, Makhzan (2016). Solutions to Deal with Intellectual Temptations from the Perspective of the Qur'an with a Future Approach, MA Dissertation, University of Holy Qur’an Sciences and Education, Amol Faculty of Qur’anic Sciences.
Zamiran, Kashkash (nd). “Analytical philosophy and continental philosophy,” Aesthetics, n. 17, pp. 21-31.