Inquiry of the Nature and Foundations of Three-Layer Interpretation Theory

Document Type : The scientific research paper

Authors

1 PhD student of Qur’an and Hadith Sciences, Arak university. Arak. Iran.

2 Assistant Professor of Qur’an and Hadith Sciences, Arak university. Arak. Iran.

3 Associate Professor of Qur’an and Hadith Sciences, Arak university. Arak. Iran.

4 Associate Professor of Qur’an and Hadith Sciences, Arak university. Arak. Iran

Abstract

The present article studied the nature and foundations of the theory of "Three-layer interpretation of the Holy Qur’an". First, the theory is defined, consisting three layers: historical, trans-historical and modern. The historical layer is considered the same understanding of Hejaz Arab at the time of the Prophet (PBUH) as stated in the verses of the Qur'an. To understand such interpretation, one must refer to the promises of those people, some of which are the appearance and context of the verses, similar verses, the personality of the audience of the Qur'an, the events of that era, the culture and history of those people and the covenants. The trans-historical layer is also considered a knowledge that is common and accepted among all human races, which is achieved by abolishing the characteristics of the age and the revelation of the Qur'an. The modern layer is the adaptation of the problems, that needs and requirements of the present age to the same common and acceptable human knowledge. Some of the most important foundations of this theory that are discussed in this article are customary, spoken, gradual descent, historicity and marginalization on the one hand and the evolution of ethnic requirements and the need to resolve the apparent conflict between the Qur'an and science and modernity.

Keywords

Main Subjects

Article Title [Persian]

بررسی چیستی و مبانی نظریه تفسیر سه لایه ای

Authors [Persian]

  • مرضیه قدمی 1
  • کیوان احسانی 2
  • علیرضا طبیبی 3
  • علی حسن بگی 4
1 دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اراک، اراک، ایران.
2 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اراک، اراک، ایران.
3 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اراک، اراک، ایران.
4 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اراک، اراک، ایران
Abstract [Persian]

در مقاله حاضر، چیستی و مبانی نظریه «تفسیر سه لایه‌ای قرآن کریم» بررسی شده است. نخست، نظریه تعریف شده و بر سه لایه تایخی، فراتاریخی و عصری مشتمل دانسته شده است. لایه تاریخی همان فهم عرب حجاز عصر پیامبر(ص) از آیات قرآن به شمار آمده و اظهار شده است، برای شناخت چنان فهمی باید به معهودات آن مردم مراجعه کرد که برخی از آنها، ظاهر و سیاق آیات، آیات مشابه، شخصیت مخاطبان قرآن، حوادث آن عصر و مصر، فرهنگ و تاریخ آن مردم و عهدین بر شمرده شده است. لایه فراتاریخی نیز عبارت از یک معرفتی دانسته شده است که میان همه اقوام بشری مشترک و مقبول باشد که با الغای خصوصیات عصر و مصر نزول قرآن به دست می آید. لایه عصری عبارت از تطبیق مسائل و حاجات و مقتضیات عصر حاضر بر همان معرفت مشترک و مقبول بشری حاصل می گردد. برخی از مهم ترین مبانی این نظریه که در این مقاله بدان پرداخته شده، عبارت از عرفی و گفتاری و تدریجی النزول و تاریخمندی و حاشیه بر متن بودن از یک سو و تطور مقتضیات قومی و ضرورت حل تعارض ظاهری میان قرآن و علم و مدرنیته است.

Keywords [Persian]

  • تفسیر سه لایه"
  • عرفی بودن"
  • تاریخمندی"
  • "
  • حاشیه بر متن بودگی"

-قرآن کریم

1-آلوسی، محمود (1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن، بیروت: دار الکتب العلمیه.

2-ایازی، سیدمحمدعلی(1386). ملاکات احکام و شیوه‌های استنکاف آن، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.

3-رضایی اصفهانی(1387). محمد علی؛ منطق تفسیر قرآن، قم: جامعه المصطفی العالمیه.

4-زمخشری، بدر الدین (1415ق). البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دار المعرفة.

5-شاه ولی الله، احمد بن ابراهیم (1382).  فوز الکبیر فی اصول التفسیر؛ زاهدان: صدیقی.

6-شحاته، عبدالله محمود (1369). درآمدی به تحقیق در اهداف و مقاصد سوره‌های قرآن کریم، ترجمه سید محمدباقر حجتی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

7-طباطبائی، محمدحسین(1361). قرآن در اسلام؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی.

8- طباطبائی، محمدحسین ؛ شیعه در اسلام (1388). چاپ پنجم، قم: بوستان کتاب قم.

9-عباسی، مهرداد(1395). «رویکرد تاریخی فضل الرحمان به قرآن  بررسی توصیفی_تحلیلی»، تاریخ و تمدن اسلامی، 12، 23، 151-183.

10-علمی، محمدجعفر (1386). «بررسی و نقد نظریه فضل الرحمان در بازسازی اجتهاد در دین»، علوم سیاسی، 10، 37، 71-148.

11- علمی، محمدجعفر (1385). «فضل الرحمان و اندیشه های وی در باب فهم و تفسیر قرآن»، مدرسه، 2، 4، 71-148.

12-قاسمی، جمال الدین (1389). محاسن التأویل، ط2، بیروت: دارالفکر.

13-کلانتری، ابراهیم (1387).  بررسی نظریه بطون از نگاه استاد معرفت. در معرفت قرآنی یادنگار آیت الله محمد هادی معرفت، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

14-کلینی، محمد بن یعقوب (1401ق). الکافی، بیروت: دار التعارف.

15-معرفت، محمدهادی (1380). التفسیر والمفسرون فی ثوبه الشقیب، قم: التمهید.

16- معرفت، محمدهادی (1416ق). التمهید، قم: التمهید.

17-مغنیه، محمدجواد (1424ق). تفسیر الکاشف، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

18-نکونام، جعفر(1378). «عرفی بودن زبان قرآن»، مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، 1378، 20، 13-25.

19- نکونام، جعفر (1390). درآمدی بر معناشناسی قرآن، چاپ اول، قم: نینوا.

20- نکونام، جعفر (1380). درآمدی بر تاریخ‌گذاری قرآن، چاپ اول، تهران: هستی نما.

21- نکونام، جعفر 1379). «زبان قرآن گفتاری یا نوشتاری». پژوهش‌های فلسفی-کلامی، 1379، 3، 20-37.

22- نکونام، جعفر (1385). «جستاری در تاریخ‌گذاری قرآن»؛ پژوهش‌نامه قرآن و حدیث، ش اول.

23- نکونام، جعفر (1388). «تفسیر تاریخی قرآن کریم»؛ پژوهش دینی، 1378، ش19، 41-68.

24- نکونام، جعفر (1399). «بررسی نظریه خطابه بودن زبان قرآن»؛ پرتو وحی، 1393، ش1، 23-46.

25- نکونام، جعفر (10 مهر1399). «تئوری تفسیر سه لایه‌ای قرآن کریم»، گروه فلسفی تیرداد، https://t.me/joinchat/Aesof0Ja90QD1mvfXRUa1w

26- نکونام، جعفر و قنبری، خلیل(10 مهر 1399). «نشست قرآن، کلام خدا یا رویای نبی ؟»، صدانت، https://3danet.ir/1.

27- نکونام، جعفر و آرمین، محسن و درزی، قاسم(10 مهر1399). «نشست تخصصی بررسی تفسیر سه‌لایه‌ای قرآن کریم»،  پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، http://www.ihcs.ac.ir/fa/news/16208.

28- نکونام، جعفر (10 مهر1399). «تفسیر سه لایه‌ای قرآن کریم»، چیستی‌ها، http://chistiha.com/wp-content/uploads/2018/03.

29- نکونام، جعفر (10مهر 1399). «کوتاه از نشست قرائت های مختلف از قرآن کریم»، جام جم، https://www.magiran.com/article/2342076

30- نکونام، جعفر.(1399، 10 آبان)، یادداشت‌های تلگرامی.

References

The Holy Qur’an (English translation by Pickthall).
Ālūsī, Mahmoud (1415 AH). Ruh al-Ma'ānī fī Tafsīr al-Qur'an, Beirut: Dar al-Kutub al-‘Ilmīya.
Ayazi, Seyed Mohammad Ali (2007). Criteria of Rulings and Methods of Its Objection, Qom: Islamic Propagating Office.
Rezaei Esfahani. Mohammad Ali (2009), Logic of Qur'an Interpretation, Qom: Mustafa Al-Alamiyah University.
Zamakhsharī, Badruddīn (1415 AH). Al-Burhān fī Uloom Al-Qur’an, Beirut: Dar Al-Ma'rifah.
Shah Walīullāh, Ahmad Ibn Ibrahim (2003). Fawz al-Kabīr fī 'Usūl al-Tafsīr; Zahedan: Siddiqi.
Shahāta, Abdullah Mahmoud (1990). An Introduction to Research on the Purposes and Purposes of the Surahs of the Holy Qur’an (Translated by Seyyed Mohammad Baqir Hojjati), Tehran: Islamic Culture Publishing Office.
Tabātabā'ī, Mohammad Hussein (1982). Qur’an in Islam, Qom: Islamic Publications Office.
Tabātabā'ī, Mohammad Hussein (2009), Shi'a in Islam, Fifth Edition, Qom: Boostan-e Ketab.
Abbasi, Mehrdad (2006). "The historical approach of Fadl-ur-Rehman to the Qur'an, a descriptive-analytical study", History and Islamic Civilization, 12(23): 151-183.
Elmi, Mohammad Ja'far (2007). "Study and Critique of Fadl-ur-Rehman's Theory in the Reconstruction of Ijtihad in Religion", Politics, 10 (37): 71-148.
Elmi, Mohammad Ja'far (2006). "Fadl-ur-Rehman and his thoughts on understanding and interpreting the Qur'an", Madrasa, 2(4): 71-148.
Ghasemi, Jamaluddin (2010). Mahāsin al-Ta'wīl, 2nd edition, Beirut: Dar al-Fikr.
Kalantari, Ibrahim (2008). A study of Butūn Theory from the Perspective of the Master Ma'rifat (In Qur’anic Knowledge, in Honor of Ayatollah Mohammad Hadi Ma'rifat), First Edition, Tehran: Publications of the Institute of Islamic Culture and Thought.
Kulaynī, Muhammad ibn Ya'qub (1401 AH). Al-Kāfī, Beirut: Dar al-Taāruf.
Ma'rifat, Mohammad Hadi (2001). Al-Tafsīr wal-Mufassirūn, Qom: Al-Tamhīd.
Ma'rifat, Mohammad Hadi (1416 AH). Al-Tamhīd, Qom: Al-Tamhīd.
Mughnīyah, Mohammad Jawad (1424 AH). Tafsir Al-Kāshif, Tehran: Dar al-Kutub al-Islāmīya.
Nekounam, Ja'far (1999). "The public language of the Qur'an", Historical Studies of the Qur'an and Hadith, 1999, 20: 13-25.
Nekounam, Ja'far (1390). An Introduction to the Semantics of the Qur'an, First Edition, Qom: Neynava.
Nekounam, Ja'far (2001). An Introduction to Qur’anic Dating, First Edition, Tehran: Hastinama.
Nekounam, Ja'far (2000). "Spoken or written language of the Qur'an". Philosophical-Theological Researches, 3: 20-37.
Nekounam, Ja'far (2006). "An inquiry into the Qur'an dating", Research Journal of Qur’an and Hadith, 1.
Nekounam, Ja'far (2009). "Historical Interpretation of the Holy Qur’an"; Religious Research, 1999, 19: 41-68.
Nekounam, Ja'far (2020). "Study of the theory of the addressing language of the Qur'an", Parto-e Vahy, 1: 23-46.
Nekounam, Ja'far (October 10, 2020). "Theory of three-layer interpretation of the Holy Qur’an", Tirdad Philosophical Group (https://t.me/joinchat/Aesof0Ja90QD1mvfXRUa1w)
Nekounam, Ja'far and Ghanbari, Khalil (October 1, 2016). "Meeting: the Qur’an,
the word of God or the dream of the Prophet?", Sedanat (https://3danet.ir/1).
Nekounam, Ja'far; Armin, Mohsen; Darzi, Qasim (October 1, 2016). "Specialized meeting on the three-layer interpretation of the Holy Qur’an", Institute of Humanities and Cultural Studies (http://www.ihcs.ac.ir/fa/news/16208).
Nekounam, Ja'far (10 October 2020)."Three Layer Interpretation of the Holy Qur’an", Chistiha (http://chistiha.com/wp-content/uploads/2018/03).
Nekounam, Ja'far (10 October 2020). "Brief of the meeting of different readings of the Holy Qur’an", Jam-e Jam (https://www.magiran.com/article/2342076).
Nekounam, Ja'far (31 October 2020), Telegram Notes.
Quran and Religious Enlightenment
Volume 2, Issue 2 - Serial Number 4
February 2022
Pages 85-101

Files

History

  • Receive Date: 16 February 2022
  • Revise Date: 17 March 2022
  • Accept Date: 21 February 2022

Share

How to cite

Statistics