شبهه در آیینه آیات قرآن و تبیین دیدگاه روش مواجهه با آن

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور، واحد لواسان، تهران، ایران.

چکیده

انتشار شبهات دینی در عرصه عمومی با استفاده از فناوری اطلاعات باعث شده تا ایمان دینی در تلاطم این شبهات، دستخوش شک و تردید گشته و زمینه برای پذیرش فرقه‌های غیردینی ـ حتی در لباس دین ـ فراهم گردد. تبیین روش برخورد منطقی و متناسب با شئون اسلامی، از موضوعاتی است که کمتر مورد کاوش قرار گرفته و هرکدام از اهل قلم با سلیقه خود به مقابله با شبهات می‌رود تا دِین خود را به اسلام ادا نموده و از حریم اسلام و دین الهی دفاع نماید. مبحث شناسایی شبهه و تشخیص آن از مسأله، امری ضروری و خطیر است. شبهات دینی در عصری که پیشرفته‌ترین وسایل ارتباط جمعی، انتشار آن را سریع و آسان نموده، نیازمند برنامه‌ریزی منسجم، جهت مقابله هدفمند با این شبهات است. شناسایی شبهه از مساله و بررسی روش‌شناسی مواجهه با شبهات، از اموری است که این نوشتار با توجه به آیات قرآن و روایات درصدد تبیین آن است تا در ضمن آن به مرور بتوان به روش جامعی برای مقابله با شبهات دست یافت و دامان دین را از زنگار شبهات پاک نمود.روش این مقاله توصیفی-تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


  • القرآن الکریم. مترجم: ناصر مکارم شیرازی.
  • نهج البلاغه. مترجم: فیض­الاسلام.
  • اصفهانی، حسین بن محمد (راغب) (1412 ق). المفردات فی غریب القرآن‏. دمشق، بیروت: دارالعلم، الدار الشامیه.
  • تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1366). غررالحکم و دررالکلم. انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی قم.
  • ابن عاشور، محمد بن طاهر (بی‌تا). التحریر و التنویر. بی­نا: بی‌جا.
  • ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
  • البدوی، عبدالرحمن (1993م.). موسوعة المستشرقین. بیروت: دارالعلم للملایین، چاپ سوم.
  • ترمذی، ابوعیسی محمد بن عیسی (بی­تا). سنن ترمذی. بی­نا: بی‌جا.
  • توسلی، حسین (بی­تا). جایگاه مسئله شناسی در ساماندهی پژوهش­های دینی. فصلنامه پژوهش و حوزه، شماره 7.
  • جوهری، اسماعیل بن حمّاد بن حماد (1404ق). صّحاح اللغة. دارالعلم للملایین، الطبعة الثالثة.
  • جمعی از نویسندگان (بی تا). الموسوعة المسیرة فی الادیان و المذهب المعاصرة، الندوة العالمیة للشباب الاسلامی. بی­نا: بی‌جا.
  • خوانساری، جمال الدین محمد (1361). شرح غررالحکم و دررالکلم. تحقیق جلال الدین حسینی ارموی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • دهخدا، علی اکبر (بی­تا). لغتنامه. تهران: موسسه لغت نامه دهخدا.
  • ری شهری، محمد (1375- 1416ق). میزان الحکمة (4 جلدی).‌ قم: دارالحدیث، ویراست دوم.
  • سحاب، ابوالقاسم (2536). فرهنگ خاورشناسان. تهران: سحاب.
  • سروش، محمد (1381). آزادی و عقل و ایمان. قم: دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.
  • شریف رضی (بی­تا). نهج البلاغه. با شرح شیخ محمد عبده، دار المعرفة للطباعة والنشر.
  • طباطبایی، سید محمدحسین (1374). تفسیر المیزان. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه.
  • فراهیدی، الخلیل بن احمد (1405 ق). کتاب العین. تهران: انتشارات اسوه الطبعة الاولی.
  • فؤاد عبدالباقی، محمد (1364ق). مفتاح کنوز السنة. بیروت: دارالقلم.
  • فوک، یوهان (1417ق/1996م). تاریخ حرکة الاستشراق. تعریب عمر لطفی العالم، دمشق: دار قتیبه.
  • قمی مشهدی، محمدبن محمدرضا (1368). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب. تهران‏: سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامی‏‏.
  • کافی، مجید (بی­تا). تعینات اجتماعی شبهه. جزوه منتشر نشده ، موجود در واحد پاسخ به شبهات قرآنی، مرکز فرهنگ و معارف قرآن.
  • مجلسی، محمدباقر (1403 ق - 1983 م). بحارالانوار. بیروت: مؤسسة وفاء.
  • معین، محمد (1375). فرهنگ معین. تهران: انتشارات امیر کبیر، چاپ نهم.
  • ملا صدرا شیرازی (1341). عرشیه. مترجم و مصحح غلامحسین آهنی، بی­جا: بی­نا.