بازنمایی کنشگران اجتماعی در سوره یوسف براساس ون لیوون (2008)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 Associate Professor, Department of Shiite History ,University of neyshabur

2 Department of Quran and Hadith Sciences, University of Sistan and Baluchistan

3 Center of Islamic Sciences and Persian Literature, Isfahan University of Technology

چکیده

تحلیل گفتمان انتقادی، شاخه‌ای از تحلیل گفتمان، براساس ترکیب دو شرط میان‌رشته‌ای بودن و انتقادی بودن توصیف می‌شود. هدف تحلیل گفتمان ارتباط زبان‌شناسی با مسائل اجتماعی و سیاسی است. نظریه گفتمان ون لیوون (2008) همراه با مقولات اجتماعی- معنایی و با تاکید بر اهمیت کنشگران اجتماعی گفتمانی، رویکرد تحلیل گفتمانی است که لایه‌های پنهان زبان در متون را بررسی می‌کند. این شاخه از گفتمان می‌تواند جایگاه ویژه‌ای در مطالعات قرآنی پیدا کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل آماری نظام گفتمانی سوره یوسف (فصل) براساس تحلیل گفتمان انتقادی با استفاده از مقوله‌های اجتماعی- معنایی مدل تحلیلی ون لیوون (2008) می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد که در این سوره نسبت به مقوله سرکوب (322 بار)، مقوله‌های گفتمان محور شمول (758 بار) از فراوانی بسیار بیشتری برخوردار است. یعنی خداوند در یک بدعت سبکی، مخاطب را با نام افراد، گروه‌ها و زمان‌هایی که بازیگران نقش فعال خود را ایفا می‌کنند آشنا می‌کند. همچنین مقوله تخصیص مرجع (302 مرتبه)، تخصیص نقش  (195 مرتبه) و تخصیص نوع (88 بار) به‌ترتیب بیشترین بازنمایی را در انواع مختلف رده شمول مورد استفاده کنشگران اجتماعی در این سوره دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Holy Quran
Aghagolzadeh, F. (2006 AD/1385 SH). Critical Discourse Analysis. Tehran: Scientific and Cultural Publications.
Al-Amoush, Kh. (2009 AD/1388 SH). QuranicDdiscourse: A Linguistic Study of the Connection between Text and Context of the Quran. (Sayyedi, H. Trans). Tehran: Sokhan.
Ashouri, D. (1998 AD/1377 SH). "Speech and discourse." Rah No. Vol. 1, no. 7, pp. 19-23.
Fairclough, N. (1989). Language and Power. London: Longman.
Fairclough, N. (2002). "Critical Discourse Analysis and the Marketization of Public Discourse." In M. Toolan (Ed.), Critical Discourse Analysis. (Vol. 2). London: Routledge.
Horri, A. (2012 AD/1391 SH). "Quranic Discourse: A Linguistic Study of the Connection between Text and Context of the Quran, from Kholoud al-Amoush." Kitab-e Mah-e Din. Vol. 1, no. 175, pp. 3-8.
Ibn al-Athīr, Z. (1994). al-Mathal al-Sāʼir. Egypt: Dar al-Nahda.
Jaworski, A; Coupland, N. (1999). The Discourse Reader. British: Routledge.
Johnstone, B. (2008). Discourse Analysis. Malden, MA: Blackwell Publishing.
Jurufi, M; Mohammadiyan, E. (2014 AD/1393 SH). "A study of Surah al-ʻAbas from the Perspective of Michel Foucault's Discourse Stylistics." Literary-Quranic Research. Vol. 2, no. 2, pp. 9-26.
Meftah, M. (1990). The dynamics of text organization and production. (2nd Ed). Beirut: Al-Dar Al-Bayda.
Mirfakhraei, T. (2004 AD/1383 SH). The Process of Discourse Analysis. Tehran: Center for Media Studies and Research.
Mirzadeh, T; Arab Yousefabadi, A. (2017 AD/1396 SH). "An Examination of Discourse Structures in Surah al-Qaṣaṣ Based on Van Leeuwen's Model." Literary and Quranic Research. Vol. 5, no. 3.
Qudāmah ibn Jaʻfar, A. (1884). Naqd al-Shiʻr. Beirut: Dar al-Kutub al-'Arabiyyah.
Richardson, J. E. (2007). Analyzing Newspapers: An Approach from Critical Discourse Analysis. New York: Palgrave Publishing.
Sadat Meqdari, S; Jahangiri, Sh. (2014 AD/1394 SH). "Critical Discourse Analysis of Sacred Defense Poetry for Children from the Perspective of Van Leeuwen's Monasticism." Literary Text Research. Vol. 19, no. 65, pp. 121-160.
Shafa'i, A. (1984 AD/1363 SH). Scientific Foundations of Persian Grammar. Tehran: Novin.
Sharshār, A. (2006). Taḥlīl al-Khiṭāb al-Adabī wa Qaḍāyā al-Naṣṣ. Tehran: Dar al-Adib.
Slembrouck, S. (2006). "What Is Meant by Discourse Analysis?" Critique of Anthropology. Vol. 21, no. 1.
Van Dijk, T. (1998). "Opinions and Ideologies in the Press." In A. Bell & P. Garrett (Eds.). Approaches to Media Discourse. (pp. 21-63). Oxford: Blackwell.
Van Leeuwen, T. (2008). Discourse and Practice: New Tools for Critical Discourse Analysis. Oxford: Oxford University Press.
Wodak, R; Mayer, M. (2001). Methods of Critical Discourse Analysis. London: SAGE Publications.
Yaqṭīn, S. (1989). The Opening of Narrative Texts. Beirut: Al-Dar Al-Bayda.