واکاوی حوزه‌ی معناشناسی "امن" و "کفر" در قرآن با تکیه بر تئوری رابطه‌ی هم‌نشینی سوسور

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 Assistant professor, Department of Languages Payame Noor University

2 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Payame Noor, University,.

چکیده

معناشناسی از شاخه‌های علم زبان‌شناسی است که به وسیله‌ی شبکه‌ی ارتباطی بین صورت زبان و معنای آن، می‌توان به مفاهیم دقیق‌تری از واژگان و گزاره‌های قرآنی دست یافت و یکی از روش‌های معمول در آن، ارتباط مفهومی هم‌نشینی بین واژه‌هاست. واژه‌ی امن و کفر از واژگان کانونی قرآن کریم است که در دایره‌ی معنایی آن، کلمات کلیدی دیگری مانند اسلام، تصدیق، شکر، تکذیب یافت می‌شود. جستار پیش رو درصدد کشف معنای دو واژه‌ی "امن" و "کفر" با استفاده از رابطه‌ی هم‌نشینی است و روش انجام پژوهش، توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای است. هدف از این پژوهش دستیابی هرچه بیشتر به عمق مفاهیم حیات بخش قرآن کریم برای رسیدن به هدایت الهی است. برای دستیابی به این هدف ابتدا آیات مربوطه استخراج و از تئوری رابطه‌ی هم‌نشینی در زبان‌شناسی که سوسور آن را مطرح ساخت کمک گرفته شد. و در نهایت با توجه به معانی اولیه‌ی واژگان و کلمات مجاور آن، مفاهیمی ارائه گردیده است. برخی از نتایج به‌دست آمده از این گفتار بدین شرح است: معنای اولیه‌ی امن، آرامش و معانی دیگر آن در رابطه‌ی هم‌نشینی، شامل هم‌نشین حرفی (حروف جر باء و لام)، هم‌نشین اسمی (واژه‌ی مشرکون)، هم‌نشین وصفی (المؤمن، و هو مؤمن، صادق) و هم‌نشین فعلی (شکرتُم، کفروا، عملوا الصالحات) می‌باشد. معنای اولیه‌ی کفر، پوشاندن و معانی دیگر آن در رابطه‌ی هم‌نشینی، شامل همنشین اسمی (الفاسقون)، هم‌نشین وصفی (یؤس) و هم‌نشین فعلی (لا یؤمنون، ما عرفوا، اشکروا، أصلح، اشرکتمونِ، کذّبوا) است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Holy Quran
Aitchison, J. (1992 AD/1371 SH). Fundamentals of Linguistics. (Fa'iz, M. Trans). Tehran: Negah Publications.
Anṣārī, A. (1992 AD/1371 SH). Kashf al-Asrār wa ʻUddatul Abrār. (Hekmat, A. Ed). Tehran: Amir Kabir Publications.
Ansariyan, H. (2011 AD/1390 SH). Translation of the Holy Quran. Qom: Ayin Danesh Publisher.
Baḥrānī, S. (1995 AD/1374 SH). al-Burhān fī Tafsīr al-Quran. (Islamic Studies Department of the Ba'tha Institution, Ed). Qom: Ba'tha Institution.
Bierwisch, M. (1976 AD/1355 SH). Modern Linguistics. (Bateni, M. R. Trans). 1st E. Tehran: Agaah Publications, Faros Press.
Elahi Qomeshaei, M. (2001 AD/1380 SH). Translation of the Quran. Qom: Fatima al-Zahra Publisher.
Ibn ʻArabī, M. (2001 AD/1422 AH). Tafsir Ibn ʻArabī. (Mustafa, R. S. Trans and Ed). Beirut: Dar al-Ihya al-Turath al-Arabi.
Ibn ʻᾹshūr, M. T. (1999 AD/1420 AH). Tafsir al-Taḥrīr wa al-Tanwīr (known as Ibn ʻᾹshūr's Tafsir). Beirut: Arab History Institution.
Ibn Athīr al-Jazarī, M. (1987 AD/1367 SH). al-Nihāya fī Gharīb al-Ḥadīth wa al-Athar. (Tanahi, M. M. Ed). Qom: Ismailiyan Press.
Ibn Fāris, A. (1983 AD/1404 AH). Muʻjam Maqāyīs al-Lugha. Qom: Maktab al-A'lam al-Islami.
Ibn Manẓūr, A. (2005 AD/1426 AH). Lisān al-ʻArab. (al-Baqa'i, Y; Shams al-Din, I; Ali, N. Ed). Beirut: al-Alami Press.
Izutsu, T. (2014 AD/1393 SH). God and Man in the Quran. (Aram, A. Trans). 9th Ed. Tehran: S.A. Enteshar Company.
Javadī, M; Nikpey, A. (2010 AD/1389 SH). "The Idea and Concept of Structuralism: An Examination of the Views of Saussure and Lévi-Strauss."  Ma'refat Cultural and Social Journal. No. 3.
Scholes, R. (2000 AD/1379 SH). Introduction to Structuralism in Literature. (Taheri, F. Trans). Tehran: Agaah Publications.
Hasan ibn Ali, the Eleventh Imam (AS). (1988 AD/1409 AH). Al-Tafsir al-Munsūb ilā al-Imām al-Ḥasan al-'Askari (AS). (Imam Mahdi School, Ed). Qom: Imam Mahdi School (AJ).
Ḥusaynī Zabīdī, M. (1993 AD/1414 AH). Tāj al-'Arūs min JawāhIr al-Qāmūs. (Hilali, A; Siri, A. Eds). Beirut: Dar al-Fikr.
Rāghib Iṣfahānī, H. (1991 AD/1412 AH). Mufradāt Alfāẓ al-Qur'ān. Beirut-Damascus: Dar al-Qalam-Dar al-Shamiya.
Rāghib Iṣfahānī, H. (1995 AD/1374 SH). Translation and Research of Mufarradāt Alfāẓ al-Qur'ān. Tehran: Murtazavi.
Zamakhsharī, M. (1986 AD/1407 AH). al-Kashshāf 'an Ḥaqā'iq Ghawāmiḍ al-Tanzīl. (Ahmad, M. H. Ed). Beirut: Dar al-Kitab al-'Arabi.
Zamakhsharī, M. (1979 AD). Asās al-Balāgha. Beirut: Dar Sādir.
Ṣāhib ibn ʻUbbād, I. (1993 AD/1414 AH). al-Muḥīt fī al-Lugha. (Āl Yāsīn, M. H. Ed). Beirut: 'Alim al-Kitab.
Ṣāfi, M. (1997 AD/1418 AH). al-Jadwal fī 'I'rāb al-Qur'ān wa Ṣarfihī wa Bayānihī ma'a Fawā'id Naḥwīyya Hāmma. Damascus: Dar al-Rashid.
Ṣafavi, K. (2012 AD/1391 SH). Introduction to Semantics. 2nd Ed. Tehran: Pejvak Keyvan.
Ṭabāṭabā'ī, M. H. (1995 AD/1374 SH). Translation of Tafsīr al-Mīzān. (Musawi, M. B. Trans). Qom: Publisher of the Society of Scholars of the Qom Seminary, Islamic Publications Office.
Ṭabrisī, F. (n.d.). Translation of Tafsīr Majma' al-Bayān. (Hamadani, H. N. Trans). Tehran: Farahani Publisher.
Ṭurayḥī, F. (1996 AD/1375 SH). Majma' al-Baḥrayn. (Ashkevari, A. H. Ed). Tehran: Murtazavi.
Ṭūsī, M. (n.d.). al-Tibyān fī Tafsīr al-Qur'ān. ('Amili, A. H. Ed). Beirut: Dar Iḥyā' al-Turāth al-'Arabi.
Ṭayyib Ḥusaynī, S. M. (2014 AD/1393 SH). Introduction to the Knowledge of Quranic Vocabulary. 3rd Ed. Qom: Research Institute of the Seminary and University, Center for the Management of Women's Seminaries.
ʻAbdulbāqī, M. F. (1993 AD/1414 AH). al-Mu'jam al-Mufahras li Alfāẓ al-Qur'ān al-Karim. 4th Ed. Beirut: Dar al-Ma'rifa.
Al-ʻArūsī al-Ḥuwayzī, A. (1994 AD/1415 AH). Tafsīr Nūr al-Thaqalayn. Qom: Isma'iliyan.
 ʻAskarī, H. (1979 AD/1400 AH). al-Furūq fī al-Lugha. Beirut: Dar al-Afaq al-Jadida.
ʻAyyāshī, M. (1960 AD/1380 AH). Tafsīr al-ʻAyyāshī. (Rasuli Mahalati, S. H. Ed). Tehran: Al-Matba'a al-'Ilmiyya.
Farāhīdī, K. (1988 AD/1409 AH). al-'Ayn. Qom: Nashr Hijrat.
Fayḍ Kāshānī, M. (1994 ad/1415 AH). Tafsīr al-Ṣāfi. ('Aalami, H. Ed). Tehran: Maktabat al-Sadr.
Ghaeminia, A. (2010 AD/1389 SH). Biology of Text. Tehran: Islamic Culture and Thought Research Institute Publications.
Qarashī Banāʼī, A. (1991 AD/1412 AH). Qāmūs al-Quran. Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
Quṭb al-Dīn Rāwandī, S. (1984 AD/1405 AH). Fiqh al-Quran. Qom: Maktabat Ayatullah al-Marashi al-Najafi.
Qummī, A. (1983 AD/1404 AH). Tafsir al-Qummī. Qom: Dar al-Kitab.
Saussure, F. (2000 AD/1379 SH). (Safavi, K.Trans). 1st Ed. Tehran: Hermes Publications.
Kulaynī, M. (1986 AD/1407 AH). al-Kāfī. (Ghaffari, A. A; Akhoundi, Ed). Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
Kulaynī, M. (n.d.). Uṣūl al-Kāfī. (Kamare'i, M. B. Trans). Vol. 5. Qom: Osveh.
Majlisī, M. B. (1982 AD/1403 AH). Biḥār al-Anwār al-Jāmi'a li-Durar Akhbār al-A'immah al-Aṭhār. (A group of researchers, Researchers & Translators). Beirut: Dar Ihya' al-Turath al-'Arabi.
Mukhtār ʻUmar, A. (2007 AD/1386 SH). Semantics. (Seidi, S. H. Trans). Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad Publications.
Islamic Computer Sciences Research Center. (2015 AD/1394 SH). Comprehensive Interpretations of Light 3, Multimedia Encyclopedia of the Holy Quran. Qom.
Islamic Computer Sciences Research Center. (2014 AD/1393 SH). Comprehensive Hadith 5/3, Comprehensive Dictionary of the Narrations of the Prophet (PBUH) and the Ahl al-Bayt (AS). Qom.
Meshkini Ardabili, A. (2002 AD/1381 SH). Quran Translation. Qom: Nashr al-Hadi Publisher.
Muṣṭafawī, H. (1989 AD/1368 SH). al-Taḥqīq fī Kalimāt al-Quran al-Karim. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance.
Muqātil ibn Sulaymān. (2005 AD/1426 AH). al-Wujūh wa al-Naẓā'ir fi al-Quran al-'Aẓīm. (al-Damen, H. S. Res). 1st Ed. Baghdad: Jum'ah Center Publications; Dubai: Al-Majid for Culture and Heritage. Retrieved from www.media.tafsir.net
Muqātil ibn Sulaymān. (2002 AD/1423 AH). Tafsir Muqātil ibn Sulaymān.  Shahata, (A. M. Res). Beirut: Dar Ihya' al-Turath al-'Arabi; Isfahan: Al-Ghaemiyeh Center for Computer Studies. Retrieved from www.Ghaemiyeh.com
Makarem Shirazi, N. (1992 AD/1371 SH). Tafsir Nemooneh. Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
Makarem Shirazi, N. (1994 AD/1373 SH). Quran Translation. Qom: Office of Studies of History and Islamic Knowledge Publisher.
Hārūn ibn Mūsā. (1988 AD/1409 AH). al-Wujūh wa al-Naẓā'ir fi al-Quran al-Karim (al-Damen, H. S. Res). Baghdad University: Ministry of Culture and Information.
Al-Hāshimī, S. A. (1989 AD/1368 SH). Jawāhir al-Balāgha fī al-Maʻānī wa al-Bayān wa al-Badī‘. 3rd Ed. Qom: Religiious Press Institute
Homaei, G. (2014 AD/1393 SH). Vocabology of the Holy Quran. Qom: Al-Mustafa International Translation and Publishing Center.
 
Persian Articles
Azarbayjani, M. (2006 AD/1385 SH). "The Semantic Structure of Faith in the Quran." Iranian Islamic Education Association. Vol.2, no. 2, pp. 11-48.
Azarnoosh, A; Ahmad, M. Q. (20121391 SH). "A Linguistic Study of the Quranic Word Kufr." Adab Arabi. Vol. 4, no. 3, pp. 1-16.
Akbari, K. (2022 AD/1402 SH). "Faith and Its Role in Individual and Social Life." Retrieved from Islamic Propaganda Organization of West Azerbaijan website.
Khorsha, S; Moradi, M. H; Haj Momen, H. (1975 AD/1395 SH). "The Structure of Meaning Formation in Surah al-Kafirun as a Literary Work from the Perspective of Structuralism." Research in Translation in Arabic Language and Literature. Vol. 15, pp. 111-134.
Zarsazan, A. (2017 AD/1397 SH). "Semantics of Nafs in the Holy Quran with Emphasis on Collocation and Substitution." Quranic Linguistic Research. Vol. 7, no. 2, pp. 51-66.
Ghaemi, M; Ghetali, M. (2017 AD/1396 SH). "Artistic Imagery of Kufr in the Holy Quran." Stylistic Studies of the Holy Quran. Vol. 1, no. 1, pp. 9-25.
Qarah Khani, N. (2015 AD/1395 SH). "Historical Semantics of the Word Kufr from Jahiliyyah Usage to Grammatical Justification." Adab Arabi. Vol. 8, no. 2, pp. 209-228.