تحلیل ساختاری منحصر به فرد انسجام سوره آل عمران در پرتو نظریه نظم متقارن؛ جلوه‌ای از اعجاز لغوی- معنایی قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

چکیده

قرآن کریم ،کتاب مقدس مسلمانان، به عنوان معجزه پیامبر اسلام (ص) شناخته می‌شود. از این‌رو، در طی 14 قرن اخیر محققان و اندیشمندان بسیاری به بررسی جنبه‌های گوناگون اعجاز قرآن پرداخته‌اند. در دهه‌های اخیر، یکی از شاخه‌های برجسته در مطالعات قرآنی که هم در میان دانشمندان مسلمان و هم در میان مستشرقان مورد توجه قرار گرفته، تحقیقات نوین در زمینه کشف ابعاد جدیدی از بررسی ساختاری لغوی- معنایی و به‌ویژه نظم در قرآن کریم است. در این راستا، مطالعاتی که بر پایه نظم متقارن استوار هستند، توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای را در این حوزه کسب کنند. سوره آل عِمْران سومین سوره و از سوره‌‌های مدنی قرآن است که در دو جزء سوم و چهارم جای دارد. مقاله حاضر، با استفاده از رویکرد توصیفی و تحلیلی، به بررسی و تحلیل نظم ساختاری سوره آل عمران می‌پردازد. این تحقیق ابتدا به تعریف و معرفی مفهوم نظریه نظم متقارن می‌پردازد و سپس با تجزیه و تحلیل بلاغی، به بررسی سوره آل عمران می‌پردازد. این سوره به یازده بخش تقسیم شده و نظم متقارن حلقوی آن با استفاده از یک الگوی کلی و جامع از ترتیب و ارتباط درونی بخش‌های سوره اثبات شده است. اثبات وجود یک ساختار منظم حلقوی در سوره آل عمران نشان‌دهنده عمق و دقت بی‌نظیر در ساختار قرآن کریم و از جنبه‌های اعجاز می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


The Holy Qur'an.
Ahmadiyar, M., Valavi, S., & Baqer, A. (2022). A study of Semitic rhetoric and rules of symmetrical order in Surah As-Saf. Quarterly Journal of Literary-Qur'anic Research, 9(4), 26-63.
Anwar Qureshi; Jawad (2017): “Ring Composition in Surat Yusuf (Q. 12)”, JIQSA, vol 2, 149-173.
Arberry AJ. The Koran Interpreted: Macmillan; 1955.
Baqᾱ'ῑ, Burhan al-Din Ibrahim ibn 'Umar (1415 AH), "Nazm al-Durar fi Tanasub al-Ayat wa al-Suwar," Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah
Cuypers, Michel, (2009). The Banquet: A Reading of the Fifth Sura of the Qurʾan, Miami: Convivium.
 Fakhr Rᾱdῑ, Abu Abdullah Muhammad ibn 'Umar (1420 AH), "Mafᾱtῑh al-Ghayb", Beirut: Dar 'Ihyᾱ' al-Turᾱth al-'Arabῑ.
Hosseini Kashani, F. M. (2021). A Reading of Surah "Hal Ata" Based on Kuyper's Theory of "Symmetrical Order". Journal of Qur'anic Interpretive Studies, 4(7), 67-92.
Ibn Abi al-Asba', Abdul 'Azῑm bin Wᾱhid (1383 AH). "Tahrῑr al-Tahbῑr fi Sanᾱ'at al-Shi'r wa al-Nathr wa Bayan 'I'jᾱz al-Qur'an," Cairo: Committee for the Revival of Islamic Heritage.
Khorramshahi, G. (1998). Surah Ᾱl-e 'Imrᾱn. In Encyclopedia of Qur'an and Qur'anic Studies (p. 1236). Tehran: Dostan-Nahid
Mῑr, Mustansir (2000). "Irony in the Qurʾān: A Study of the Story of Joseph". Literary Structures of Religious Meaning in the Qurʾān، 173–187.
Mῑr, Mustansir, (1986). "The Qurʾānic Study of Joseph: Plot, Themes, and Characters", JIQSA. vol 76، 1–15.
Neuwirth, Angelika (1980). “Zur Struktur der Yūsuf-Sure. Studien aus Arabistik und Semitistik”, MIDEO; 125–152.
Reda, Nevin, (2017). The al-Baqara Crescendo: Understanding the Qurʾan's Style,Narrative Structure, and Running Themes. Montreal: McGill-Queen's University Press.
Reda, Nevin, (2021)."The Poetics of Surat Al Imran Narrative Structure (Q 3); in Structural Dividers in the Qur'an, ed. Marianna Klar (London: Routledge), 27-53
Sarmadi, M. (2017). Surah Ᾱl-e 'Imrᾱn. In Contemporary Encyclopedia of the Holy Qur'an (p. 679). Qom: Salman Azadeh Publications.
Sinai, Nicolai, (2017). "Review Essay: Going Round in Circles", Journal of Qur'anic Studies, vol 19, 106–122.
Tabrisῑ, F. B. H. (1993). Majma' al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an [The Collection of Expressions in the Interpretation of the Qur'an]. (Vol. 2, p. 693). Tehran: Naser Khosrow.
 
Tabᾱtabᾱ'ῑ, M. H. (1972). Al-Mizan. (Vol. 3, p. 167). Beirut
Zahniser, A. H., (1991) "The word of God and the apostleship of Isa: a narrative analysis of Al' 'Imrᾱn (3):33-62", Journal of Semitic Studies, 36:1, 77-112.
Zare Zardini, A., Lasani Fasharki, M., & Khalili, M. (2019). Discourse genres in Ruku'at (Case study of Surah Al-Baqarah). Linguistic Research of the Qur'an, 8(2), 73-94.