تلمیحات قرآنی و روشنگری دینی:خوانش ترامتنی مجموعه اشعار گرگ و میش(1401)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

چکیده

ادبیات پایداری وجهِ غالبِ جریان‌های شعری معاصر و سرشار از جلوه‌های گوناگون بینامتنی همچون تلمیحات قرآنی است. مجموعه اشعار کتاب گرگ و میش (1401)، با ویژگی‌های صوری و محتوایی خود عامل روشنگری دینی و مایه‌ی دانش‌افزایی مخاطبان هستند. خوانشِ این اشعارِ معنامحور بر پایه نظریه‌ی ترامتنی ژرار ژنت تعاملاتِ عمیق این رومتن‌ها را با زیرمتن‌های خود هویدا می‌سازد. هدف از این پژوهش آن است که با واکاوی گونه‌های ترامتنی نو‌سروده‌های برگزیده نقش آن‌ها را در شبهه‌زدایی و روشنگری دینی مخاطبان روشن سازیم. در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس نظریه «ترامتنیت» ژرار ژنت انجام شده‌است به بررسی شیوه‌ی ارتباط مجموعه اشعار کتاب گرگ و میش (1401) با رومتن‌های آن‌ها پرداخته‌ایم. میزان فراوانی و درصد وقوع گونه‌های ترامتنی و راهبردهای روشنگریِ نوسروده‌های برگزیده بر مبنای آزمون خی‌دو با استفاده از نرم افزار25SPSS محاسبه خواهند شد. یافته‌های‌ پژوهش نشان می‌دهند که «بینامتنیت» و «پیرامتنیت» به ترتیب دارای فراوانی و درصد وقوع بیشتری نسبت به سایر گونه‌های ترامتنی هستند. رابطه‌ی بینامتنی این نوسروده‌ها با زیرمتن‌ها به دو شیوه‌ی «صریح» از نوع وام‌گیری واژگانی و «ضمنی» از نوع تلمیح است. در کتاب گرگ و میش (1401)، گونه‌های درون‌متنی پیرامتنیت همچون عنوان، زیر‌عنوان، پیشگفتار، بیانیه و طرح جلد نقش مهمی در راستای برجسته‌سازی مولفه‌های روشنگری دینی بویژه «زمان‌آگاهی» در کلیت متن ادبی بر دوش دارند. از این پژوهش می‌توان چنین نتیجه گرفت که نوسروده‌های پایداری معاصر ابزارهایی قدرتمند در راه جهاد تبیین و بازتولید ارزش‌های اسلامی هستند که می‌توان از آن‌ها برای گذر از چالش‌های فتنه‌انگیز کنونی بهره‌گرفت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


The Holy Quran (2016).Trans: Bahaoldin Khorramshahi, Tehran: Doostan, 8th edition.
Abbasi, jalal; Ahi, Mohmmad (2019). “A Study of the Intertextual Relationships between the Qur'an and Saib Tabrizi's Ghazals on the basis of Gerard Genette's Theory and Emphasizing Linguistic Manifestations and Fictional Allusions”, Literary-Quranic Research, Vol.6, Issue 3, No.23, Pp.123-153.
Ahmadi, Babak (2007). Structure and Interpretation of the Text, Tehran: Markaz.
Afshar Mohajer, Kamran (2009). Graphics in Publication Industry, Tehran: SAMT.
Akhavan, Mohammad Javad (2023). To Lie in Ambush for Powerful Iran: Explaining the Riots of Autumn 2022 in the Words of the Supreme Leader of the Islamic Revolution, Tehran: Dideman.
Allen, Graham (2001). Intertextuality, Trans: Payam Yazdanjo, 5th edition, Tehran: Markaz
Ansarinejad, Mohammad Hussain (2022). Twilight Collection of Poetry: Revolutionary Poets’ Reactions to the Protests of August and Septembre, 2022, Tehran: Sarir.
Asadi, Somayyeh; Goli, Ahmad (2014). “Rehabilitation and Motivation of Qur'anic Allusions in Today's Sonnets based on Motivation Theory of Formalism”, Quarterly Journal of Literary-Quranic Research, Volume 2, Issue3, Serial No.3, Pp. 32-52.
Barthes, Ronald (1977), Image- Music- Text. Translation: Stephen Heath, London: Fontana.
Bashiri, Mahmoud; Aghajani Kalkhoran, Somayeh (2016). “A Comparative Study of “Title” in Resistance Literature with a Focus on the Novels of “Daa’’, and “Omm–e Sa΄d’”, Journal of Literary Text Research, Issue 20, No.68, Pp.93-115.
Claire Gignoux, Anne (2005), Initiation à l’intertextualité. Ellipses, Translation: Claude Doubinsky, Lincoln NE and London: University of Nebraska Press.
Dad, Sima (2006). Dictionary of Literary Terms, Third edition, Tehran: Morvarid.
Emad Khorasani, Emadoldin (2006). Collection of Poetry, 4th Edition, Tehran: Negah.
Emam Jom'ezade, Sayyid Javad; Mortazavi Emami Zavare, Seyyed Ali (2012). “Comparative Analysis of Concepts of Riot and Soft War”, Scientific Quarterly of Islamic Revolution Research, Volume 3, Issue3, Pp. 99-114.
Fazilat, Mahmoud (2005). Stylistic Devices, Kermanshah: Taghe Bostan.
Ferdowsi, Abul-Qâsem (2007). Shahnamah, Ed. Jalal Khaleghi Motlagh, Tehran: Center for the Great Islamic Encyclopedia.
Genette, Gerard (1982), Palimpsests: Literature in the Second Degree, United States: University of Nebraska Press.
---------, ---------- (1997b), Paratexts: Thresholds of Interpretation, Translation: Jane. E.Lewin, Richard Macksey (foreword), Cambridge: Cambridge University Press.
---------, ---------- (1982), Figures of Literary Discourse, Translation: Alan Sheridan, New York: Columbia University Press.
Ghafori, Reza (2015). Seven Epic Poem(Bizhan Nameh,  Koke Kouhzad Nameh, Babr-e Bayan, The Story of Shrew, Short Tahminah Nameh, Long Tahminah Nameh, Shakavand Kouh), Tehran: Mirase Maktob.
Gharaati, Mohsen (2002). Tafsir Noor. Vol 6. Tehran: Cultural Center of Lessons from Quran.
Jahangard, Faranak; Naghizadeh Germi, Rahman (2021). “A Comparative Study of the Role of Wolves in the Mythology of Nations and Persian Myths”, Literary Interdisciplinary Research. Issue 3, No.5, Pp.31-78.
Khalaji, Sepehr (2023). Power of Communications in Hybrid Warfare: Analyzing and Explaining the Concept of Hybrid Warfare. Tehran: Dideman Publications.
Kristeva, J. (1980), “Word, Dialogue and Novel” in Desire in Language: A Semiotic Approach to Literature and Art, New York: Colombia University Press, Pp. 64-91.
Mirzaei, Said (2009). Illegal claims: Rereading of the Events Before and After 12 June 2009, Tehran: Ghadre Velayat.
______, ____ (2011). History of the Election Events. Tehran: Ghadre Velayat.
______, ____ (2020). Elites of the Revolution in Critical Moments, Tehran: Ghadre Velayat.
Namvar Motlagh, Bahman (2016). “Transtextuality: Studying the Relationships of a Text with other Texts”. Journal of Humanities, No.56. Pp. 83-98.
____________ , ___(2020). Transtextuality: Hypertextual Relations of the Narrations, Tehran: Sokhan.
____________ , ___(2021). An Introduction to Mythology: Theories and Practices, Tehran: Sokhan.
Perri, Carmela. (1978), “On Alluding” in Poetics 7. North Holland Publishing.Pp.289-307.
Rajabi, Zahra (2019). “An Attitude to Literary Allusion Based on New Approaches to Literary Criticism and Interdisciplinary Studies”. Literary Criticism, Issue 11, No.43, Pp.7-37.
Rezapour, Zeinab; Zamani, Maryam (2022). “Hypertextuality in the Selected Anecdotes of Asrar Nama; An Analysis”, Journal of Mytho-Mystic Literature, Vol 18, Issue 68, Pp.71-99.
Riffaterre, Michael (1984), “Intertextual representation: On Mimesis as Interpretive Discourse”, Critical Inquiry. 11(1), Pp.141-62.
Roozitalab, Mohammad Hasan (2014). There is a Mutiniy Here, Tehran: Soreh Mehr
Sharafoldin, Hussain (2008).Educational Pamphelete of Propaganda’s Sociology, Qom: IRIB University.