بررسی پیوستگی‌های شبکه‌ای سوره انشقاق با سور همجوارش (سوره انفطار، سوره مطّففین، سوره بروج، سوره طارق)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری قرآن و حدیث واحد کرج دانشگاه آزاد اسلامی کرج، ایران.

2 دانشیار قرآن و حدیث واحد کرج دانشگاه آزاد اسلامی کرج، ایران.

3 Assistant Professor, Department of Qur’an and Hadith Sciences, Islamic Azad University, Karaj Branch, Iran.

چکیده

قرآن‌کریم، منشأ واحدی دارد و میان آیات آن، اختلافی وجود ندارد؛ بنابراین می‌توان بعضی از سوره‌های قرآن‌کریم را در کنار هم قرار داد تا درک بهتری از آنها به‌ دست آید. برای این کار می‌توان یک سوره را مبنا قرار داد. و براساس روش نظایر لفظی و معنوی ارتباط آن را با دیگر سوره‌های قرآن‌کریم، کشف کرد. تعبیر پیوستگی شبکه‌ای سوره‌های قرآن اصطلاح جدیدی است که از ارتباط ساختاری و محتوایی میان سوره‌ها سخن می‌گوید. روش‌های پیوستگی‌های شبکه‌ای میان سوره‌های قرآن‌کریم را در تناسب مضمونی میان سور همجوار، تناسب میان مجموعه‌ای از سور، تناسب آغاز سوره با پایان سوره پیشین، تناسب دو سوره پیاپی در شروع یا پایان، سجع، غرض مشترک و موضوع مشترک می‌توان خلاصه کرد. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی پیوستگی‌های شبکه‌ای سوره انشقاق با سور همجوارش (سوره انفطار، سوره مطّففین، سوره بروج، سوره طارق) را در دو جنبه تناسب ساختاری و محتوایی مورد بررسی قرار داده ‌است. پژوهش بدست داده‌ است که این سور دارای پیوستگی‌های ساختاری و ادبی شامل همسانی سرآغاز، سجع، تشبیه، تصویرپردازی‌های ادبی هستند که همه آنها را در یک گروه ساختاری جای می‌دهد؛ همچنین تحقیق به دست داده ‌است که این سور دارای پیوستگی‌های محتوایی شامل توحید ربوبی، ذکر حوادث قیامت، گروه‌بندی انسان‌ها در قیامت و غرض مشترک هستند.

کلیدواژه‌ها


 
The Holy Qur’an, English Translation by Muhammad Marmaduke Pickthall (The Meaning of the Glorious Koran).
The Holy Qur’an, Persian Translation by Makarem Shirazi, Nasser et al. (1994). Qom: Dar al-Qur'an al-Karim.
'Abdul Qadir, Hassan (1405 AH). Al-Qur'an and Al-Suwar Al-Bayaniyah, Beirut: np.
'Abdul Ra'ouf, Hossein (2008). Conceptual and Contextual Chaining in Qur’anic Discourse [translated by Abolfazl Ha’irī,] Journal of Aesthetics, Summer, No. 19.
Al-Husaini, Sayed Ja'far (1413 AH). Asālīb al-Bayan fī al-Qur'an, Beirut: Institute of Printing and Publishing.
Al-Sakaki, Muhammad bin Ali (1981). Miftāh al-‘Uloom, the first edition, [researched by Akram Osman Yusuf,] Baghdad: Dar al-Rasalah.
Ālūsī, Mahmoud (1415 AH). Rūh al-Ma'ānī fī Tafsīr al-Qur'an al-'Azeem, [research: Ali ‘Abd al-Bari Attiyah,] Beirut: Dar al-Kutub al-'Ilmīyah.
Amīn, Sayeda Nusrat (1982). Makhzan al-'Irfān fī Tafsīr al-Qur'an, Tehran: Muslim Women's Movement.
Baghlānī, Abu Bakr Muhammad ibn al-Tayyib (1421 AH). I'jāz al-Qur'an, Beirut: Dar al-Kutub al-'Ilmīyah.
Bazargan, Abdul Ali (1996). Order of the Qur'an. Tehran: Qalam Publishing House.
Buqā'ī, Ibrahim ibn Omar (1427 AH). Nazm al-Durar fī Tanāsub al-Āyāt wal-Suwar, Beirut: Dar al-Kutub al-'Ilmīyah.
Davari, Ruhollah (2016). A study on the Network Connections of the Holy Qur'an’s Surahs: Case Study of Surah Mubarakah Dhārīyāt, Tehran, Imam Sadiq University.
Elyasifar, Nasrin (September 2019). Network Connections of Surahs Azaniyah (Doctoral Dissertation). Islamic Azad University, Karaj Branch, Qur'an and Hadith Department.
Fakhr Radī, Abu Abdullah Muhammad ibn Omar (1420 AH). Mafātīh al-Ghaib, Beirut: Dar 'Ihyā’ al-Turāth al-Arabi.
Fallah, Ebrahim et al. (2014). The application of phonetic signs in the semantic system of the Qur'an (case analysis of Surah Mursalāt). Journal of Qur'anic Research in Literature, 2(1): 41-63.
Haqqi Bursevi, Ismail (nd). Tafsīr Rūh al-Bayan, Beirut: Dar al-Fikr.
Ibn Āshūr, Muhammad ibn Tahir (1293 AH). Al-Tahrīr wal-Tanwīr, Beirut: Al-Ta’rīkh Institute.
Ibn Fāris, Ahmad bin Fāris (1404 AH). Al-Maqā’īs al-Lughah, Qom: Maktabat A'lām al-Islāmī.
Jawadi Amoli, Abdullah (2010). Tasnim, Research: Ahmad Qudsi, Qom: Asrā’ Publishing Center.
Jurjānī, 'Abd al-Qahir ibn 'Abd al-Rahman (1422 AH). Dalā’i al-I'jāz fī ‘Ilm al-Ma'ānī, Beirut: Dar al-Kutub al-'Ilmīyah.
Kāshānī, Fathullah (1972). Manaj al-Sadiqīn fī Ilzām al-Mukhālifīn, Tehran: Islamic Bookstore.
Khalīfa, Rashad (1986). Miracles of the Qur'an [translated by Seyed Mohammad Taghi Ayatollahi,] Shiraz, Shiraz University Publications.
Lesani, Muhammad Ali (2015). Knowing Surahs, Qom: Nasayeh.
Majlisī, Muhammad Baqir (1413 AH). Bihar al-Anwar, Beirut: Dar 'Ihyā’ al-Turāth al-Arabi.
Makarem Shirazi, Nasser (1995). The Commentary of Nemooneh, Tehran: Dar al-Kutb al-Islamīya.
Mir, Mostansir (2007). The Continuity of Tahawolī Surah in the Tafsīr of the Qur'an in the 20th Century, Ayen-e Pazhuhesh, 107&108: 438-445.
Mohammad Ghasemi, Hamid (2008). Manifestations of the Art of Image Creation in the Qur'an, Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company.
Mosalaeipour Yazdi, Abbas et al. (2008-9). Diversity and innovation in telling the story of Ibrahim's argument with Azar and his people in the Holy Qur’an. Mobin Newspaper, Winter and Spring, 44: 45-65, 2018.
Mostafawī, Hassan (1981). Al-Tahqīq fī Kalimāt al-Qur'an al-Karīm, Tehran: Book Translation and Publishing Company.
Qurashī, Ali Akbar (1375 AH). Tafsīr Ahsan al-Hadith, Qom: Ba'tha Foundation.
Sayed Qutb, (1412 AH). Fī Zilāl al-Qur'an, Cairo: Dar al-Shorooq, seventh edition.
Soltani, Mohammad (2016). The monotheism of Lord and the monotheism of servitude from the perspective of the Jahili Arabs and the Qur'an's method in dealing with it. Journal of Religion and Contemporary World, 3(1): 3-20.
Sotoudehnia, Mohammadreza (2009). Comparative Study between Tajweed and Phonetics, Tehran: Raizan.
Suyūtī, Jalaluddin Abdurrahman (1984). Al-'Itqān fī 'Ulūm al-Qur'an, Tehran: Amir Kabir Publications.
Tabātabā'ī, Sayed Muhammad Hossein (1417 AH). Al-Mizan fī Tafsīr al-Qur'an, Qom: Islamic Publications Office of the Seminary.
Tabrisī, Fadl bin Hassan (1993). Majma' al-Bayan fī Tafsīr al-Qur'an, Tehran: Nasser Khosrow Publications.
Taherkhani, Javad (2004). Rhetoric and Intervals of the Qur'an, Tehran: Academic Jihad.
Taleghani, Seyed Mahmood (1949). The Commentary of Glimpse of the Qur'an, Tehran: Publishing Company, Heydari Printing House.
Zamakhsharī, Mahmoud bin Omar (1407 AH). Al-Kashāf al-Haqā’iq Ghwāmiz al-Tanzīl, Beirut: Dar al-Kutub al-Arabi.
Zuhailī, Wahab bin Mustafa (1418 AH). al-Tafsīr al-Munīr fī al-Aqīdah wa al-Sharī'a wa al-Minhāj, Beirut: Dar al-Fikr