نقش اصل «تفرّد» در تربیت از دیدگاه آیات و روایات

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیاردانشگاه علوم و ومعارف قرآن کریم.

2 دانشجوی دکتری دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران.

چکیده

تفرد از اصول بنیادین تعلیم و تربیت و بدین معناست که انسان با وجود داشتن شباهت هایی با هم نوعان خود دارای ویژگی های روانی و توانایی های منحصر به فردی است که او را از دیگران متمایز می کند. توجه به این اصل در شناسایی استعدادها و توانایی‌های افراد و جهت دهی مناسب آن ها در مسیر تربیت صحیح حائز اهمیت است. این نوشتار با هدف بررسی نقش اصل "تفرد" در تربیت از دیدگاه آیات و روایات و با شیوه‌ی توصیفی و تحلیلی به بررسی جایگاه اصل "تفرد" در تربیت می پردازد. بررسی های صورت گرفته بیانگر این است که تفاوت های بین افراد به دو دسته تفاوت های فردی و گروهی تقسیم شده و برای تفاوت های فردی دو  مفهوم تفاوت های بین فردی و درون فردی وجود دارد. افراد از حیث ایمان،علم،استعداد ها و توانایی ها، عواطف و احساسات دارای تفاوت های بین فردی هستند و  از حیث تفاوتهای موجود در تواناییها و استعدادهای مختلف در یک فرد دارای تفاوت های درون فردی می باشند. همچنان که از نظر جایگاه اجتماعی ، جنسیت، موقعیت جغرافیایی و ... تفاوت های اجتماعی دارند که توجه به این‌ تفاوت ها در شکل گیری تربیت صحیح موثر است، لذا در امور تربیتی جهت نیل به اهداف تربیتی توجه به تفاوت های فردی و اجتماعی بسیار حائز اهمیت است.

کلیدواژه‌ها


The Holy Qur'an.
Abbas Nejad, Mohsen (2005). Qur'an, Psychology and Educational Sciences, Mashhad: Foundation for Qur'anic Researches of Seminary and University, first edition.
Afkhami Ardakani, Mohammad Ali (2007). Explanation of Social Education Methods in Nahj al-Balagheh, Nahj al-Balagheh Quarterly, no 21-22.
Aghazadeh, Moharam; Vahedian, Mohammad (1999). Guide to New Teaching Methods for Training and Internship. Np: Peyvand.
Ahmadi, Seyyed Ahmad (2001). Basics and Principles of Guidance and Counseling, Tehran: Samt.
Al-Mughnīyah, Mohammad Jawad (1424 AH). Tafsir al-Kāshif, Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiya.
Ālūsī, Sayed Mahmoud (1996). Rūh al-Ma'ānī fī Tafsīr al-Qur'an al-‘Azīm. Beirut: Dar al-Kutub al-‘Ilmīya.
'Alwan, Abdullah Naseh (2015). How to Educate our Children, Kerman: Fanous.
Amin Esfahani, Sayedeh Nusrat (1982). Makhzan al-'Irfān fī Tafsīr al-Qur'an, Tehran: Muslim Women's Movement.
Amini, Ibrahim (2005). Islam and Education and Training, Qom: Boostan-e Ketab.
Bagheri, Khosrow (2000). A Second Look at Islamic Education. Tehran: Educational Research and Planning Organization of the Ministry of Education.
Beheshti, Mohammad (2008). Basics of Education from the Perspective of the Qur’an, first edition, Tehran: Farhang va Andisheh Research Center Publications.
Bukhari al-Jaafi, Muhammad bin Ismail (1407 AH). Sahīh al-Bukhari [research by Qasim al-Shuja'i,] Beirut: Dar al-Qalam.
Faid Kāshānī, Mohammad Mohsen bin Mortaza (1997). Mahajat al-Baydā’. vol. 3, Qom: Islamic Publishing House.
Farabi, Abu Nasr (1404 AH). Al-Fāz al-Musta’malah, second edition, Tehran: Al-Zahra.
Farāhīdī, Khalil bin Ahmad (1410 AH). Al-'Ain, Qom: Hijrat Publications.
Fayoumī, Ahmad bin Mohammad (2017). Misbah al-Munir, Qom: Taliah Noor.
Fazlullah, Muhammad Hossein (1421 AH). Min Wahy Al-Qur'an, Beirut: Dar Al Mulk.
Firouzehchi, Asieh (1999). "Professor Ja'fari and the Islamic character of a woman", Book Review, No. 12.
Ganji, Hamzeh (1996). Psychology of Individual Differences, Tehran: Be'that Publications Institute.
Group of Translators (1398). Tafsir Hedayat. Mashhad: Astan Quds Razavi Islamic Research Foundation.
Hosseini Hamedani, Seyed Mohammad Hossein (1404 AH). Anwar-e Derakhshan, Tehran: Lotfi Bookstore.
Houshyar, Mohammad Baqer (1993). Principles of Education, Tehran: University of Tehran.
Hurr Āmilī, Mohammad Bin Hassan (2007). Wasā'il al-Shīa, Tehran: Islamiya.
Ibn Abi al-Hadīd, 'Abd al-Hamid bin Hibat Allah (1404 AH). Commentary on Nahj al-Balaghah. Qom: Ayatollah Al-Marashi Library.
Ibn 'Āshūr, Muhammad Bin Tahir (nd). Al-Tahrīr wal-Tanwīr. Beirut: Al-Ta’rīkh Al-Arabi.
Ibn Fāris (nd). Mujam Maqāyīs al-Lugha, Beirut: Dar al-Jalil.
Ibn Manzūr (1414 AH). Lisān al-Arab, Beirut: Dar Sader.
Ibn Shu'ba al-Harānī, Abu Muhammad (1984). Tuhaf al-'Uqūl [edited by Ali Akbar al-Ghafari,] second edition. Qom: Al-Nashar al-Islami Foundation.
Javadi Amoli, Abdullah (2010). Woman in the Mirror of Beauty and Glory, Qom: Asrā’.
Kashānī, Mullah Fathullah (1957). Tafsīr Manjh al-Sādiqain, Tehran: Mohammad Hassan Elmi Bookstore.
Kulainī, Muhammad bin Yaqub (1407 AH). Al-Kāfī, Mohammad Jawad al-Faqih's Research, 8 vols, Tehran: Islamiyah.
Majlesī, Mohammad Baqer (1983). Bihār al-Anwār, Beirut: Al-Wafā Foundation.
Majlesī, Mohammad Baqer (nd). Mi'āt al-'Uqūl. Tehran: Maktabat al-Islāmīya.
Makarem Shirazi, Nasser (1995). The Commentary of Nemooneh, Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiya.
Matlin, Margaret (2010). Psychology of Women, Tehran: Ravan.
Mesbah Yazdi, Mohammad Taghi (2006). Questions and Answers, Qom: Imam Khomeini Research Educational Institute.
Mofīd, Muhammad bin Muhammad (1413 AH). Al-Ikhtisās, Qom: Al-Mu'tamar al-A;amī li al-Sheikh al-Mufīd, first edition.
Mohammadi Reyshahri, Mohammad (1983-84). Mizan al-Hikmah, 10 vols., Qom: Islamic Propagating Office.
Motahari, Morteza (1992). Education in Islam, Tehran: Sadr Publications, 19th edition.
Mu'jiz, Nasim et al. (2017). Individual Differences in Learning and Education, the first international conference of social sciences, education, humanities and psychology, Tehran.
Muttaqi Hindi, Ali bin Hassam al-Din (1413 AH). Kanz al-'Umāl, Beirut: al-Risālah.
Nahj al-Balagha.
Najafi Khomeini, Mohammad Jawad (2019). Tafsir Asān, Tehran: Islamiya Publications.
Nejati, Mohammad Osman (2012). Qur'an and Psychology, Mashhad: Astan Quds Razavi.
Nishābūrī, Muslim bin Hajjāj (1412 AH). Sahīh Muslim, Np: Dar al-Hadith.
Nouri, Hossein bin Mohammad Taqi (1408 AH). Mostadrak al-Wasā’il [research of Āl Al-Bayt Foundation.] Beirut: Āl Al-Bait Foundation.
Panahi, Ali Ahmad (2012). Psychology and Religious Propagation, Qom: Imam Khomeini Institute.
Qara'ati, Mohsen (2004). Tafsīr Noor, Tehran: Cultural Center, Lessons from the Qur'an.
Qomi Mashhadī, Mohammad bin Mohammad Reza (1989). Kanz al-Daqa’iq wa Bahr al-Ghara’ib, Tehran: Printing and Publishing Organization of the Ministry of Islamic Guidance.
Rafiei, Behrooz (2009). Muslim Scholars' Opinions on Education and Its Basics volume 1, edition 2, Tehran: Sobhan Printing Institute.
Rāghib Esfahānī, Hossein bin Muhammad (1412 AH). Mufaradāt Alfāz al-Qur'an. [research: Safwan Adnan, Dawoodi,] first edition, Beirut-Damascus: Dar al-Qalam - Dar al-Shamiya.
Razī, Fakhr al-Din (1420 AH). Mafātīh al-Ghaib, Beirut: Dar ‘Ihyā’ al-Turāth al-Arabi.
Rezaei Esfahani, Mohammad Ali (2009). Tafsīr Qur'an Mehr, Qom: Researches of Tafsir and Sciences of the Qur'an.
Sadūq, Mohammad Bin Bābiwayh (1997). Khisāl [translated by Seyed Ahmad Fahri Zanjani.] Tehran: Islamic Scientific Publications.
Shabani, Hassan (2010). Educational and Educational Skills: Teaching Methods and Techniques, Np: Samt.
Shariatmadari, Ali (1988). Principles and Philosophy of Education and Training, Tehran: Amir Kabir.
Shariatmadari, Ali (1994). Islamic Education and Training, Tehran: Amir kabir.
Shiblī, Ahmed (1997). History of Education in Islam [translation: Mohammad Hossein Saket] Tehran: Islamic Culture Publishing House.
Shoari-Nezhad, Ali Akbar (1993). A New Look at Learning Methodology, Tehran: Chapakhsh.
Tabātabā'ī, Mohammad Hossein (1995). Al-Mīzan [translated and researched by Seyed Mohammad Baqer Mousavi Hamedani,] Qom: Islamic Publications of Qom Teachers Association.
Tabātabā'ī, Mohammad Hossein (1996). Sunan al-Nabī [translated and researched by Mohammad Hadi Feqhi,] Tehran: Islamic Bookstore.
Tabrisī, Fadl bin Hassan (1981). Majma al-Bayan fī Tafsīr al-Qur'an [translated by: translators,] Tehran: Farahani Publications.
Tamīmī Āmidī, Abd al-Wahed (1410 AH). Ghurar al-Hikam wa Durar al-Kalim, Qom: Dar al-Kutub al-Islamī.
Tayeb, Seyed Abdul Hossein (1999). Atyab al-Bayan fī Tafsir al-Qur'an, Tehran: Islam Publications.
Turayhī, Fakhruddin (1996). Majma Al-Baharain, Tehran: Mortazavi Bookstore.
Tūsī, Muhammad ibn Hassan (2003). Ikhtīyar Ma'rifat al-Rijāl, Qom: Āl Bayt (as).
Tūsī, Muhammad ibn Hassan (nd). Al-Tibyān fī Tafsīr al-Qur'an, Beirut: Dar ‘Ihyā’ al-Turāth al-Arabi.
Tūsī, Nasir al-Din (1990). Akhlāq Nāserī [edited and explained by Mojtaba Minawi and Ali Reza Moradi,] Tehran: Khwarazmi.